przesuń suwakiem w prawo aby porównać budowę serca z przetrwałym przewodem tętniczym Botalla (białe tło)
Przetrwały przewód tętniczy Botalla (PDA): wada serca wymagająca leczenia
PDA to wrodzona wada serca, w której naczynie krwionośne łączące aortę z tętnicą płucną nie zamyka się po narodzinach, jak powinno. Przewód ten jest niezbędny w życiu płodowym, ale po porodzie jego zamknięcie jest kluczowe dla prawidłowego krążenia krwi. Niezamknięty przewód tętniczy Botalla może prowadzić do przeciążenia serca i płuc, dlatego wczesna diagnoza i leczenie są niezbędne, by zapobiec poważnym problemom zdrowotnym dziecka.
Przyczyny
Przyczyny przetrwałego przewodu tętniczego Botalla (PDA) nie są do końca poznane. Wiadomo, że u wcześniaków ryzyko wystąpienia PDA jest znacznie wyższe, ponieważ ich organizmy nie są jeszcze w pełni rozwinięte. U noworodków urodzonych w terminie przyczyny mogą być związane z czynnikami genetycznymi lub infekcjami przebytymi w czasie ciąży.
Objawy
Objawy PDA zależą od wielkości otworu i ilości krwi przepływającej przez niego. Mały PDA może nie dawać żadnych objawów. W przypadku większego otworu mogą wystąpić:
💚 u noworodków:
szybki oddech
trudności z karmieniem
nadmierna potliwość
zmęczenie
💚 u starszych dzieci:
duszność
łatwe męczenie się
kołatanie serca
Rozpoznanie
Rozpoznanie PDA opiera się na badaniu fizykalnym, w którym lekarz osłuchuje serce dziecka. Charakterystyczny szmer „maszynowy” może sugerować obecność PDA. Potwierdzenie diagnozy wymaga wykonania dodatkowych badań, takich jak:
❤️ Echokardiografia (echo serca): To badanie ultrasonograficzne pozwala na dokładną ocenę budowy i pracy serca oraz przepływu krwi przez naczynia.
❤️ RTG klatki piersiowej: Może wykazać powiększenie serca i zmiany w płucach.
❤️ EKG: Badanie elektrokardiograficzne ocenia pracę serca i może wykryć nieprawidłowości rytmu.
Leczenie
Leczenie PDA zależy od wieku dziecka, wielkości otworu i nasilenia objawów. Wyróżnia się następujące metody leczenia:
💚 Leczenie farmakologiczne: U wcześniaków często stosuje się leki, które pomagają zamknąć przewód tętniczy.
💚 Zamknięcie przewodu za pomocą cewnika: To małoinwazyjna metoda, w której przez naczynie krwionośne w pachwinie wprowadza się cewnik do serca i zamyka przewód specjalnym „klipsem” lub „zatyczką”.
💚 Operacja chirurgiczna: W niektórych przypadkach konieczna jest operacja na otwartym sercu, podczas której chirurg zamyka przewód za pomocą szwów.
Rokowanie
Rokowanie w przypadku przetrwałego przewodu tętniczego Botalla jest na ogół dobre, szczególnie jeśli wada zostanie wcześnie wykryta i leczona. Większość dzieci z PDA może prowadzić normalne życie.
Przewód Botalla u wcześniaków – jak powstaje wada?
Przetrwały przewód tętniczy Botalla (PDA) to jedna z najczęstszych wrodzonych wad serca stanowiąca około 12% wszystkich przypadków. Może występować jako wada izolowana lub towarzyszyć innym bardziej złożonym nieprawidłowościom sercowo-naczyniowym. W okresie płodowym przewód tętniczy Botalla pełni ważną funkcję, ponieważ łączy pień tętnicy płucnej z aortą, umożliwiając ominięcie nieczynnych jeszcze płuc. Po porodzie na skutek wzrostu utlenowania krwi i zmian hormonalnych przewód powinien się zamknąć, pozostawiając jedynie więzadło tętnicze.
Niestety nie zawsze tak się dzieje. Na pojawienie się wady szczególnie narażone są przedwcześnie urodzone dzieci. Przewód Botalla u wcześniaków często pozostaje otwarty, ponieważ ich komórki naczyniowe słabiej reagują na czynniki powodujące jego zamykanie. Im niższy wiek płodowy dziecka, tym większe ryzyko, że wada serca PDA będzie się utrzymywać. Niezależnie od wieku, jeśli lekarz rozpozna tę wadę, konieczne jest podjęcie działań prowadzących do natychmiastowego zamknięcia przewodu. U wcześniaków początkowo stosuje się metody farmakologiczne.
Przetrwały przewód tętniczy Botalla – z czym wiąże się ta wada serca?
Otwarte połączenie między aortą a tętnicą płucną prowadzi do przecieku krwi. W przypadku dużego przewodu aż 50–70% objętości krwi systemowej może trafiać do krążenia płucnego. To z kolei wywołuje przeciążenie lewej komory, przerost mięśnia sercowego, podwyższone ciśnienie w przedsionku i tętnicy płucnej, a także niewydolność oddechową. W kardiologii przewód Botalla jest traktowany jako problem wymagający szybkiej diagnostyki i leczenia.
Następstwa przewlekłego PDA mogą być poważne – od niedokrwienia mięśnia sercowego i narządów wewnętrznych, przez martwicze zapalenie jelit, aż po bakteryjne zapalenie wsierdzia. W skrajnych przypadkach obserwuje się nieodwracalne nadciśnienie płucne, a także obrzęk płuc, który może prowadzić do groźnych powikłań oddechowych.
Podsumowanie
Przetrwały przewód tętniczy Botalla to wada serca, która wymaga wczesnej diagnozy i leczenia. Dzięki nowoczesnym metodom leczenia, większość dzieci z PDA ma szansę na pełne wyzdrowienie. Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko może mieć PDA, skonsultuj się z lekarzem.
Dodatkowe informacje
Więcej informacji na temat przetrwałego przewodu tętniczego Botalla można znaleźć na stronie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Przetrwały_przewód_tętniczy
Czy można żyć z przetrwałym przewodem tętniczym Botalla?
Na czym polega ta wrodzona wada? Jak współczesna medycyna radzi sobie z jej leczeniem? Na te i inne pytania odpowiada prof. Jacek Kusa, kardiolog dziecięcy, Kierownik Kliniki Kardiologii Dziecięcej GCZD w Katowicach.
Prof. dr hab. n. med. Jacek Kusa jest wybitnym specjalistą w dziedzinie kardiologii dziecięcej, z bogatym doświadczeniem w diagnostyce i leczeniu wrodzonych wad serca u dzieci (WWS). Pełni funkcję kierownika Oddziału Kardiologii Dziecięcej w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach.
Prof. Kusa jest również aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, jego zainteresowania kliniczno-naukowe koncentrują się na przezskórnym leczeniu interwencyjnym wrodzonych wad serca u dzieci i młodzieży.
Drodzy Rodzice i opiekunowie!
Jako mama 7-letniego Krystiana z WWS rozumiem, jak trudne i pełne wyzwań może być życie z dzieckiem z wadą serca. W fundacji Espero – Nadzieja dla dzieci znajdziecie wsparcie, zrozumienie i pomoc, których potrzebujecie. Nie wahajcie się skontaktować z nami. Jesteśmy tu, aby Wam pomóc.
Razem zawalczymy o serce Waszego dziecka!
