Diagnoza wrodzonej wady serca u dziecka to moment, który zmienia życie całej rodziny. Jednym z badań, które w takiej sytuacji może zaproponować kardiolog dziecięcy, jest cewnikowanie serca u dziecka. To specjalistyczna procedura diagnostyczna, podczas której przez naczynie krwionośne wprowadza się cienki, elastyczny cewnik bezpośrednio do serca. Badanie pozwala na precyzyjny pomiar ciśnienia w poszczególnych jamach serca oraz ocenę stopnia utlenienia krwi. Badania cewnikowanie serca pozostają złotym standardem w diagnostyce złożonych wad wrodzonych. Procedura budzi naturalne obawy rodziców, dlatego warto poznać jej przebieg i znaczenie dla zdrowia dziecka.
Kiedy wykonuje się cewnikowanie serca u najmłodszych pacjentów?
Cewnikowanie serca u noworodka nie jest badaniem rutynowym i wykonuje się je tylko przy konkretnych wskazaniach medycznych. Lekarze kwalifikują do procedury dzieci ze złożonymi wadami serca, gdy badania nieinwazyjne nie dają pełnego obrazu anatomii lub hemodynamiki układu krążenia. Cewnikowanie niemowlaka przeprowadza się również przed każdym etapem wieloetapowego leczenia chirurgicznego – badanie jest niezbędne u pacjentów zakwalifikowanych do leczenia interwencyjnego, czyli zabiegów wykonywanych przez cewnik bez konieczności otwierania klatki piersiowej. Cewnikowanie noworodka odgrywa kluczową rolę w diagnostyce nadciśnienia płucnego, które może rozwinąć się jako powikłanie nieoperowanej wady. W czasie próby farmakologicznej podaje się w mieszaninie oddechowej tlenek azotu i ponownie przeprowadza pomiary hemodynamiczne.
Jak przebiega przygotowanie dziecka do zabiegu?
Cewnikowanie serca – przygotowanie pacjenta rozpoczyna się zazwyczaj dzień przed planowanym badaniem, gdy dziecko trafia do szpitala. Wykonuje się badania kwalifikujące – morfologię krwi, ocenę parametrów krzepnięcia, badanie EKG oraz kontrolną echokardiografię. Bardzo ważnym elementem przygotowania jest wstrzymanie się od jedzenia. Pusty żołądek pozwala uniknąć potencjalnie groźnych wymiotów, które mogłyby wystąpić podczas znieczulenia lub bezpośrednio po zabiegu.
Co dzieje się podczas badania w pracowni hemodynamicznej
Cewnikowanie serca u dziecka przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, co zapewnia bezbolesny przebieg procedury i komfort małego pacjenta. Po wprowadzeniu znieczulenia lekarz kardiolog przystępuje do nakłucia naczynia krwionośnego, najczęściej żyły lub tętnicy udowej w pachwinie. Przez nakłute naczynie wprowadza się cienki cewnik, który pod kontrolą obrazowania rentgenowskiego jest przesuwany przez naczynia bezpośrednio do serca. Podczas badania przeprowadza się pomiary ciśnienia w poszczególnych jamach serca oraz pobiera próbki krwi z różnych części układu krążenia. Po zakończeniu badania cewnikowania serca dziecko jest przewożone z sali zabiegowej na oddział, gdzie musi pozostać na obserwacji.
Znaczenie badania w diagnostyce i leczeniu wad wrodzonych
Współczesna kardiologia dziecięca traktuje cewnikowanie niemowlaka jako złoty standard w ocenie hemodynamicznej złożonych wad serca. Badanie dostarcza informacji niemożliwych do uzyskania metodami nieinwazyjnymi – bezpośredniego pomiaru ciśnienia w jamach serca, obliczeń oporu naczyniowego płucnego oraz oceny przepływu krwi przez nieprawidłowe połączenia. Te dane mają kluczowe znaczenie dla podjęcia decyzji o leczeniu operacyjnym. Dzięki rozwojowi kardiologii interwencyjnej wiele wad można obecnie leczyć podczas tej samej procedury diagnostycznej, bez konieczności przeprowadzania operacji na otwartym sercu. Leczenie interwencyjne jest mniej inwazyjne i wiąże się z krótszym pobytem w szpitalu niż klasyczna operacja kardiochirurgiczna.